مركز ملي تحقيقات و مطالعات باروري ابرها - يزد
تاريخچه مركز ملي مطالعات و تحقيقات باروري ابرها
وزارت نيرو طي سال‌هاي 53 تا 57 با همكاري يك شركت كانادايي و با استفاده
از يك فروند هواپيما و ژنراتورهاي زميني تصعيدكننده يدورنقره مبادرت به
اجراي پروژه بارورسازي ابرها در حوزه آبريز سد كرج و جاجرود نمودند. سپس طي
سال‌هاي 67 الي 75 به صورت پراكنده و با استفاده از ژنراتورهاي زميني در
ارتفاعات شيركوه يزد طرح باروري ابرها به اجرا درآمد.
پس از تشكيل مركز ملي تحقيقات و مطالعات باروري ابرها كه در سال 75 بنابر
تاكيد رياست محترم جمهوري وقت و با ابلاغ وزير محترم نيرو صورت گرفت، از
سال 77 با همكاري يك كشور خارجي (موسسه رصدخانه مركزي آب و هواشناسي روسيه CAO )
4 پروژه تحت عناوين يزد1، يزد2، يزد3، يزد5، در مناطق مركزي و پروژه
گيلان 1 نيز در سال 78 در استان‌هاي شمالي كشور به اجار درآمد. طي اين
سال‌ها در مناطق مركزي كشور هرساله شعاع عملياتي و مساحت تحت پوشش
بارورسازي ابرها افزايش يافته است به نحوي كه در اولين پروژه، مساحت آن
دايره‌اي به مركزيت يزد و به شعاع 200 كيلومتر بوده و در پروژههاي بعدي
به 300،350، 400 كيلومتر افزايش يافت كه ناحيه تحت پوشش عمليات بارورسازي
ابرها حدود 500000 كيلومتر مربع معادل 30% مساحت كشور ايران را شامل
مي‌گرديد.
براساس موافقت‌نامه طرح ملي مطالعه و اجراي بارورسازي ابرها، در فاصله
سال‌هاي 1378-1385 طي پروژههاي اجرا شده نسبت به تجهيز دو فروند هواپيماي
مخصوص بارورسازي ابرها، راه‌اندازي 3 سايت رادار هواشناسي در استان يزد و
كرمان و اصفهان، آموزش كارشناسان ايراني و انتقال فن‌آوري و بومي‌سازي آن
مبادرت شده است.
ليكن باتوجه به اين‌كه تكنولوژي به عنوان يكي از اقتصادي‌ترين روش‌هاي
استحصال آب از منابع جوي به شمار مي‌رود، لذا لازم است كه اين فناوري در
سال‌هاي آتي نيز اجرا شود.
اجرا پروژه گيلان 2 ارديبهشت، خرداد و تيرماه 87 اولين تجربه كارشناسان
ايراني در اجراي پروژه بارورسازي ابرها به‌صورت مستقل و بدون حضور
كارشناسان خارجي است كه باتوجه به موقعيت كسب شده در اين پروژه و نيز دو
پروژه مستقل ديگر فلات مركزي و زاگرس كه به ترتيب در استان‌هاي فارس،
كرمان، يزد، قم، مركزي، اصفهان از دي ماه 87 تا ارديبهشت 88 با اعتبار 20
ميليارد ريال به وسيله دو فروند هواپيما به اجرا درآمد به جرات مي‌‌توان بر
توانايي كارشناسان مركز ملي تحقيقات و مطالعات باروري ابرها صحه گذاشته و
خودكفايي ايران در اجراي اين فناوري را تاييد نمود.
اهداف
هدف از تشكيل مركز، تقويت برنامه‌هاي راهبردي
كشور در ارتباط با مديريت ابرها و منابع آب جوي، استحصال آب از طريق اجراي
پروژههاي بارورسازي ابرها، كسب علوم جديد فناوري بارورسازي دانش ابرها و
تعديل آب و هوا به منظور كسب استقلال جهت انجام تحقيقات، اجراي عمليات با
استفاده از كليه امكانات فني و انساني داخل كشور و پرورش نيروي انساني
متخصص جهت انجام تحقيقات و اجراي عمليات بارورسازي ابرها و تعديل آب و هوا
مي باشد.
دامنه فعاليت
-
حمايت و راهبري تحقيقات باروري ابرها در ايران
-
هدايت و راهبري عمليات اجرايي باروري ابرها در ايران
-
بهره‌گيري از دانش و تجربيات كشورهاي پيشگام در زمينه تعديل آب و هوا و افزايش
بارندگي مصنوعي
-
تبادل اطلاعات و تجربيات با مراجع بين‌المللي و سازمان‌هاي دست اندركار علوم
جوي و تعديل آب و هوا و مجريان باروري ابرها در ساير كشورهاي جهان
-
اجراي پروژههاي باروري ابرها با همكاري كشورهاي پيشگام به منظور انتقال تدريجي
فناوري باروري ابرها به داخل كشور
-
ظرفيت‌سازي جهت اجراي صد در صد داخلي پروژههاي باروري ابرها و انجام تحقيقات
مورد نياز
-
ايجاد بانك اطلاعاتي غني در ارتباط با وظايف تحقيقاتي مركز
-
تجهيز و راه‌اندازي آزمايشگاه‌هاي مورد نياز در زمينه فيزيك ابر و مواد باروري
-
ايجاد شبكه رادار هواشناسي به منظور پيش‌بيني وقوع بارش و ساير پديده‌هاي جوي
-
هدايت و راهبري تحقيقات و بررسي پيرامون مطالعات و اثرات زيست محيطي ناشي از
اجراي پروژههاي تعديل آب و هوا
شرح وظايف
-
نظارت و اجراي پروژههاي مطالعاتي جهت امكان‌سنجي اجراي باروري ابرها
در نقاط مستعد و نيازمند كشور
-
طراحي، نظارت و اجراي پروژههاي افزايش مصنوعي بارندگي از طريق باروري
ابرها در مناطق مختلف كشور
-
هدايت و انجام بررسي‌هاي اقتصادي در خصوص پروژههاي باروري ابرها
-
تهيه و تأمين تجهيزات مورد نياز اجراي پروژههاي باروري ابرها اعم از
تجهيزات زميني، هوايي، توپخانه، موشك‌انداز و ساير روش‌هاي بارورسازي
ابرها
-
سازماندهي و اجراي تحقيقات در خصوص روش‌هاي باروري ابرها و كسب
فناوري‌هاي جديد در اين زمينه
-
هدايت و راهبري تحقيقات در خصوص مواد باروري جديد اعم از شيميايي،
بيولوژيكي و غيره
-
تشكيل و تكميل بانكهاي اطلاعاتي آمار ايستگاه‌هاي هواشناسي و
اقليم‌شناسي مورد نياز
-
تشكيل و تكميل بانكهاي اطلاعاتي در خصوص پارامترهاي مختلف جوي در
لايه‌هاي متفاوت جو
-
انجام تحقيقات هواشناسي حين پروازهاي تحقيقاتي و عملياتي باروري ابرها
و تشكيل بانك اطلاعاتي مورد نياز
-
هدايت و انجام تحقيقات فيزيكي و ميكرو فيزيك ابر و سيستمهاي جوي
-
هدايت و اجراي پروژههاي مكان‌يابي محل استقرار تجهيزات زميني باروري
ابرها
-
هدايت و انجام مطالعات در زمينه استفاده از بهترين روش اجراي پروژههاي
باروري ابرها در مناطق مختلف كشور
-
هدايت و انجام مطالعات و تحقيقات در زمينه استفاده از بهترين و
مؤثرترين مواد باروري در مناطق مختلف كشور
-
نظارت و اجراي پروژههاي مكان‌يابي محل استقرار رادارهاي هواشناسي
-
نظارت و اجراي عمليات احداث سايت‌هاي رادار هواشناسي و ايجاد شبكه
راداري
-
ايجاد بانك اطلاعاتي تصاوير رادار هواشناسي به منظور بررسي سيستمهاي
جوي، بررسي‌هاي هيدرولوژيكي و بارش در منطقه
-
ايجاد و تكميل بانك اطلاعاتي تصاوير ماهواره‌اي و عكس‌هاي هوايي و ساير
نقشه‌ها و اطلاعات مورد نياز
-
هدايت و انجام مطالعات در خصوص تأثير مواد باروري بر محيط زيست
-
هدايت و انجام مطالعات در خصوص اثرات اجراي پروژههاي باروري ابرها بر
روي منابع آب‌هاي سطحي و زيرزميني منطقه
-
برقراري ارتباط با ساير نهادهاي تحقيقاتي و دانشگاهي داخل و خارج از
كشور در امور مربوط به تعديل آب و هوا و باروري ابرها
-
انجام عمليات تجاري و بازرگاني در ارتباط با وظايف مركز و انجام
پروژههاي مطالعاتي و اجرايي تعديل آب و هوا و باروري ابرها
-
ارائه مقالات و گزارش‌هاي تخصصي در ارتباط با وظايف مركز
-
تشكيل گردهمايي، كنفرانس و سمينار علمي در ارتباط با وظايف مركز
برنامه‌هاي كوتاه‌مدت
-
برقراري
ارتباط بين مركز و هواپيماي بارورسازي ابرها براي هدايت هوايي به بهترين
مكان ممكن در زمان پرواز عملياتي
-
توسعه
تجهيزات و ارتقاء كيفي امكانات فني
-
ايجاد
امكانات آزمايشگاهي اعم از زميني و هوايي با تجهيز يك فروند هواپيماي
تحقيقاتي
-
راهبري
پروژههاي تحقيقاتي مشترك با موسسات تحقيقاتي پيشگام در زمينه اجرا و
تحقيقات بارورسازي ابرها
-
آموزش و
ارتقاء علمي كارشناسان مركز با همكاري متخصصان و اساتيد ايراني و خارجي
-
امكان‌سنجي اجراي پروژه بارورسازي ابرهاي گرم در كشور، تجهيز و توسعه مركز
به امكانات لازم در صورت مثبت بودن نتايج امكانان‌سنجي و مطالعه و تحقيق در
خصوص ديگر راه‌هاي استحصال آب از منابع آب جوي
-
انجام
طرح‌هاي پژوهشي تصويب شده و ارائه نتايج به سازمان‌هاي ذيربط
-
اطلاع‌رساني به مردم و مسئولين نسبت به موضوع بارورسازي ابرها و تهيه كتاب،
بروشور و بسته‌هاي آموزشي
-
برگزاري
سمينارهاي علمي تعديل آب و هوا با همكاري شركت مديريت منابع آب، موسسه
تحقيقات آب، دانشگاه‌ها، سازمان هواشناسي و موسسات علمي كشور
-
شركت در
نمايشگاه‌ها، سمينارها و جلسات مختلف جهت اطلاع‌رساني و حفظ موقعيت
بارورسازي ابرها
-
تهيه
گزارش پروژههاي بارورسازي ابرها
-
مطالعه
و امكان‌سنجي افزايش دقت و گسترش حوزه عملياتي مركز
-
بازنگري
و تصحيح روش فعلي ارزيابي پروژههاي بارورسازي ابرها و تهيه روش جديد منطبق
با شرايط ايران
-
تهيه
برنامه مدون و تعيين نقشه مربوطه، درحين و بعد از اجراي پروژههاي
بارورسازي ابرها در ايران
-
استفاده
از امكانات ارگان‌ها مرتبط با بارورسازي ابرها در كشور اعم از نيروي انساني
و خدمات مورد نياز
برنامه‌هاي ميان‌مدت
-
مطالعه
و ايجاد آزمايشگاه فيزيك ابر در مركز ملي تحقيقات و مطالعات بارورسازي
ابرها در استان يزد
-
امكان‌سنجي دقيق و علمي بارورسازي ابرها در كل كشور
-
گسترش
فعاليت‌هاي اجرايي از طريق تعداد هواپيماهاي مجهز به امكانات بارورسازي
ابرها و افزايش نيروهاي متخصص
-
تحقيق و
بررسي توجيه اقتصادي پتانسيل ابرهاي گرم موجود در كشور و در صورت تاييد
انتقال تكنولوژي بارورسازي ابرهاي گرم و اجراي آن در نقاط مستعد كشور
-
ساخت
پيروپاترون‌هاي يدورنقره در كشور و تحقيق در مورد تركيبات جديد و موثر
بارورسازي ابرها
-
مطالعه و
تحقيق در مورد علوم جديد و مرتبط با تعديل آب و هوا در دنيا
-
تعريف
پروژههاي تحقيقاتي و پايان‌نامه‌هاي دانشجويي در سطح كارشناسي ارشد و
دكترا
-
گسترش
فعاليت‌ها و شرح وظايف مركز و تغيير نام آن از مركز ملي تحقيقات و مطالعات
باروري ابرها به مركز ملي تعديل آب و هوا و علوم محيطي و اقليم
گروه‌هاي پژوهشي اجرايي
مركز ملي تحقيقات و مطالعات ابرها در چارچوب ساختار تشكيلاتي و در راستاي تحقق
اهداف و انجام شرح وظايف خود داراي چهار گروه پژوهشي – اجرايي مي باشد كه
عبارتند از:
اجراي عمليات بارورسازي ابرها، اندازه‌گيري، جمع‌آوري و پردازش پارامترهاي جوي
درحين پرواز و نهايتاً بارورسازي ابرها
تنظيم قراردادها، تامين نيروي انساني، پشتيباني در زمينه‌هاي امور پرسنلي،
رفاهي، اداري،مالي و آموزشي گروه‌ها، برگزاري كارگاه‌ها و دوره آموزش‌هاي
تخصصي
حفاظت و بهره‌برداري از رادارهاي هواشناسي
دريافت تجزيه و تحليل، پردازش و آرشيو تصاوير رادار جهت تعيين مكان و زمان
اجراي عمليات بارورسازي ابرها
مشاهده پارامترهاي مختلف سيستمهاي جوي
تشخيص بارورپذيري سامانه‌ها و مناطق تحت پوشش عمليات، كنترل عمليات پروازي و
هدايت هواپيما از روي زمين
نظارت بر انجم مطالعات امكان‌سنجي بارورسازي ابرها در كشور، طراحي پروژههاي
بارورسازي ابرها، تهيه نقشه‌هاي مسير پرواز عملياتي و نقاط شليك پاترون‌هاي
يدورنقره و تزريق نيتروژن مايع، نظارت بر ارزيابي پروژه بارورسازي ابرها و تهيه
گزارشات نهايي اجراي پروژه، برنامه‌ريزي، هدايت، اجرا و يا نظارت بر اجراي
طرح‌هاي پژوهشي و تحقيقاتي، برنامه‌ريزي و هدايت برنامه‌هاي توسعه مركز اعم از
توليد مواد بارورسازي، راه‌اندازي و بهره‌برداري از آزمايشگاه فيزيك ابر،
اجراي تحقيقات كاربردي و غيره.
نيروهاي متخصص
مركز از نيروهاي تمام وقت و متخصص در زمينه‌هاي مختلف به شرح ذيل استفاده
مي‌نمايد:
-
كارشناس
الكترونيك- مكانيك
-
كارشناس
نرم‌افزار و پشتيباني رايانه
-
كارشناس
مسئول سايت‌هاي راداري
-
كارشناس
باروري و فرمانده عمليات
-
كارشناس
هواشناسي و فيزيك ابر
-
كارشناس
پژوهشي
-
پردازشگر تصاوير رادار و ماهواره
-
كارشناس
مسئول آزمايشگاه فيزيك ابر و مواد بارورسازي
-
كارشناس
ارزيابي نتايج عمليات بارورسازي ابرها
اهم پروژههاي انجام يافته و در دست انجام
-
اجراي پروژه بارورسازي ابرها (يزد1) و نصب و راه‌اندازي اولين رادار
هواشناسي در سال‌هاي 77-78 در فلات مركزي ايران
-
اجراي پروژه بارورسازي ابرها در تابستان 78 در استان‌هاي گيلان و
مازندران (گيلان 1)
-
اجراي پروژه بارورسازي ابرها و آموزش كارشناسان ايراني در سال‌هاي
78-79 (يزد2)
-
اجراي پروژه بارورسازي ابرها و نصب راه‌اندازي دومين رادار هواشناسي در
سال‌هاي 79-80 (يزد3)
-
خريد تجهيزات هواپيما و نصب آن برروي دو فروند هواپيماي آنتونوف 26 و
خريد دستگاه رادار هواشناسي در سال‌هاي 84-86 (يزد 5)
-
اجراي پروژه بارورسازي ابرها در تابستان سال 87 در استان گيلان و مناطق
اطراف (گيلان 2)
-
اجراي پروژه يزد، كرمان و فارس با مركزيت يزد و پروژه اصفهان، قم و
مركزي با مركزيت اصفهان در سال‌هاي آبي 87-88 (پروژههاي فلاب مركزي و
زاگرس)
تجهيزات و امكانات
مركز به منظور انجام شرح وظايف اصلي خود داراي امكانات تجهيزاتي و
كتابخانه‌اي به شرح ذيل مي‌باشد:
-
دو
فروند هواپيماي آنتونوف 26 مجهز به وسايل و تجهيزات مختلف اندازه‌گيري
پارامترهاي جوي، تجهيزات تزريق مواد بارورسازي شامل سيستم شليك
يدورنقره و ژنراتورهاي توزيع نيتروژن مايع
-
سيستم GPS
-
نرم‌افزارهاي مربوط به جمع‌آوري و پردازش اطلاعات هواپيما
-
پاترون‌هاي يدورنقره
-
سه
دستگاه رادار هواشناسي 2- MRL واقع
در استان‌هاي يزد، كرمان و اصفهان
-
نرم‌افزار كنترل، پردازش و ارسال اطلاعات مربوط به هر رادار
-
تجهيزات آزمايشگاهي شامل ميكروسكوپ، ترازو، لوازم اداري و رايانه
-
نرم‌افزارهاي خاص جهت ارزيابي پروژه
-
كتاب‌هاي تخصصي، گزارشات، مدارك و مستندات آموزشي
-
آرشيو اطلاعات و آمار بارندگي، آرشيو پروازهاي بارورسازي و آرشيو
تصاوير رادار و ماهواره
آدرس: يزد، بلوار دانشجو، جنب اداره استاندارد، صندوق پستي 611/89195
تلفن: 2-38250551-035
نمابر: 38251403-035
سايت:
www.wmri.ir
پست الكترونيكي:
info@wmri.ir