مجری پروژه: مرکز تحقیقات آبفا

مدیر پروژه: دکتر عباس اکبرزاده

تاریخ شروع:۱۹/۱۲/۹۴

وضعیت پروژه: پایان یافته است

نتیجه پروژه:

با توجه به چشم‌انداز توسعه تا افق  ۱۴۰۴ وزارت نیرو و همچنین وضعیت منابع آبی کشور در حال حاضر و لزوم تولید آب با حداقل هزینه، حداقل مصرف انرژی و با بالاترین کیفیت از منابع آب‌های غیرمتعارف (آب‌شور) تدوین سند راهبردی توسعه فناوری در بخش نمک‌زدایی در دستور کار قرار گرفت. بر اساس این سند و  در راستای توسعه کشور و سند چشم‌انداز وزارت نیرو، ایران در افق ۱۴۲۰ کشوری است دارای فناوری‌های نمک‌زدایی مبتنی بر مزیت‌های بومی، باقیمت تمام‌شده رقابت‌پذیر در سطح منطقه و کمترین تبعات محیط زیستی. در این سند برای تحقق چشم‌انداز، اهداف کلی بر اساس تأمین پایدار آب باکیفیت، کاهش هزینه‌های بهره‌برداری و حجم آلاینده‌های حاصل از نمک‌زدایی، ارتقا و بومی‌سازی تجهیزات و توسعه بخش خصوصی تعریف گردید. با بررسی وضعیت موجود، آینده‌پژوهی و نظرات خبرگان، شاخص‌های برنامه‌ریزی توسعه فناوری میان‌مدت، باند مدت و کوتاه‌مدت بیان شد و درنهایت سیاست‌های توسعه فناوری نمک‌زدایی در کشور در محورهای مختلف احصا گردید.

کارفرما: شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

درصد مشارکت پروژه:۱۰۰ درصد

مجری پروژه: مرکز تحقیقات آبفا

مدیر پروژه: دکتر عباس اکبرزاده

تاریخ شروع:۱۰/۰۴/۹۵

وضعیت پروژه: پایان یافته است

نتیجه پروژه:

در این پژوهش، وضعیت کیفی رودخانه کبکیان به طول تقریبی ۲۱ کیلومتر واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد موردبررسی قرار گرفت. بدین منظور، پس از ۶ سری نمونه‌برداری در طی یک سال (۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ (از پیکره آبی و خروجی کارگاه‌های تکثیر و پرورش ماهی مشرف‌به رودخانه، نتایج آزمایشگاهی به‌صورت مجزا تحلیل‌شده و با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین برای پیش‌بینی شرایط کیفی رودخانه و تعیین استراتژی و سناریوی بهینه زیست‌محیطی و اقتصادی، اطلاعات کیفی اخذشده از نتایج آزمایشگاهی، به همراه برآوردهای هیدرودینامیکی و تخلیه بار آلودگی، جهت مدل‌سازی کیفی رودخانه با استفاده از QUAL2Kw مورداستفاده قرار گرفت. در این مرحله، ضمن شناسایی توان خود پالایی رودخانه، حساسیت آن نسبت به عوامل شبیه‌سازی سنجیده شد. نهایتاً با در اختیار داشتن پروفیل کیفی شبیه‌سازی‌شده، سناریوهای مدیریتی برای کاهش و تخصیص بار آلودگی تعیین گردید.

کارفرما: شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه بویراحمد

درصد مشارکت پروژه:۱۰۰ درصد

مجری پروژه: مرکز تحقیقات آبفا

مدیر پروژه: دکتر علیرضا ولی­پور

تاریخ شروع:۱/۱۰/۱۳۹۸

وضعیت پروژه: پایان یافته است

خلاصه پروژه:

بهره‌گیری از زه آب‌های کشاورزی با توجه به حجم قابل‌توجه آن ، محدودیت کیفی کمتر در مقایسه با فاضلاب‌های شهری و صنعتی و نیز نزدیکی به محل مصرف، به‌عنوان یکی از گزینه‌های مهم منابع آب غیرمتعارف (به‌خصوص در بخش کشاورزی) محسوب می‌شود. در این راستا تالاب‌های مصنوعی در تصفیه بیولوژیکی زه آب‌های کشاورزی، پتانسیل خوبی بشمار می‌روند و به‌عنوان گزینه برتر در تصفیه زه آب‌ها می‌توانند معرفی شوند. اما با توجه به انواع تالاب­ها (شامل تالاب‌های با جریان سطحی، جریان زیرسطحی، اصلاح‌شده به‌صورت مستقل و هیبریدی) و محدودیت‌ها و مزایای هر یک از روش­ها، ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ نوع ﻣﻨﺎﺳﺐ برای تصفیه زه آب‌ها بسیار حائز ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ. لذا در این گزارش ضمن ارائه کاربری‌های مختلف زه آب‌ها در بخش‌های گوناگون و تحلیل انواع تالاب‌های مصنوعی، امکان بهره‌گیری از تالاب‌های مصنوعی جهت تصفیه زه آب‌های کشاورزی بررسی و گزینه برتر معرفی‌شده است. بررسی انجام‌شده نشان می-دهد تالاب‌های مصنوعی بیوفیلمی با توجه به مزایایی همچون زمان‌ماند پایین در تصفیه، میزان بالای انتشار اکسیژن درون سیستم، رشد بالقوه گیاهان و باکتری‌های بیوفیلمی، نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه، راندمان بالا در حذف آلاینده‌های آلی و مواد مغذی و کاهش حداکثری بو و حشرات موذی می­توانند به‌عنوان گزینه برتر در تصفیه بیولوژیکی زه آب‌ها محسوب گردند.

کارفرما: موسسه تحقیقات آب

درصد مشارکت پروژه:۱۰۰ درصد

گروه انجام دهنده: مرکز تحقیقات آبفا

مدیر پروژه: دکتر علیرضا ولی­پور

تاریخ شروع:۱/۰۵/۱۳۹۵

وضعیت پروژه: پایان یافته است

خلاصه پروژه:

پیل سوختی میکروبی فناوری نوینی است که جدیدترین روش‌های دستیابی به الکتریسیته و تولید بیو الکتریسیته را از زیست‌توده با بکارگیری باکتری‌ها بیان می‌کند. از فناوری پیل‌های سوختی میکروبی می‌توان برای حذف آلاینده آلی از پساب‌های که حاوی مقادیر زیادی هیدروکربن هستند، استفاده کرد. این پروژه با هدف بهبود یکی از اجزای مهم پیل سوختی میکروبی (کاتد) و در راستای بومی‌سازی فناوری ساخت آن به‌عنوان یک منبع تأمین انرژی دوستدار محیط‌زیست انجام شد. بر این اساس نمونه تولید شده توان حذف آلاینده‌های آلی به بیش از ۸۰ درصد و تولید هم‌زمان برق متناسب با نوع کاتالیست و بالاتر از نمونه‌های مشابه انجام شده را دارا بود.

کارفرما: موسسه تحقیقات آب

درصد مشارکت پروژه: ۱۰۰ درصد

گروه انجام دهنده: مرکز تحقیقات آبفا

مدیر پروژه: مهندس نازنین همنبرد

تاریخ شروع:۱/۱۰/۱۳۹۸

وضعیت پروژه: پایان یافته است

خلاصه پروژه:

استراتژی‌های مختلفی جهت مدیریت پسآب‌شور حاصل از واحدهای نمک‌زدایی و دفع آن به‌طور غیرمستقیم وجود دارد که از میان آن­ها می­توان به حداقل رساندن پسآب‌شور( تصفیه پسآب‌شور) توسط روش­های شیمیایی، حرارتی و غشائی نام برد. از طرفی استفاده مجدد از پساب نه‌تنها حجم و ریسک زیست‌محیطی پساب دفع شده را کاهش می­دهد، بلکه فشار بر روی اکوسیستم مورداستفاده جهت استحصال آب شیرین را نیز کم می‌کند. هنگام استفاده مجدد، پساب دیگر به‌عنوان یک ماده زائد صرف شناخته نمی­شود بلکه به‌عنوان یک منبع جدید که می­تواند برای دستیابی به چرخه پایدار آب استفاده شود، موردتوجه قرار می­گیرد. یکی از روش­های پیشرفته فرایند جهت حصول این امر تخلیه صفر (ZLD) که با هیبرید فرایندهای شیمیایی، غشائی و حرارتی حاصل می­گردد و هر نوع پسماند مایع را حذف کرده و قسمت اعظم آب را بازیافت نموده و به‌این‌ترتیب مواد ارزشمند ازجمله نمک­های معدنی و فلزات استخراج می­گردد. در این گزارش روش­های تصفیه پساب شور ، روش ZLD و چگونگی استخراج مواد ارزشمند از آن به‌طور جامع ارزیابی و بررسی‌شده است. همچنین در این گزارش پتانسیل پیاده­سازی ZLD و الزامات بهره­گیری از آن به‌طور مفصل ارائه‌شده است.

کارفرما: موسسه تحقیقات آب

درصد مشارکت پروژه:۱۰۰ درصد

مجری پروژه: مرکز تحقیقات آب و فاضلاب

مدیر پروژه: دکتر عباس اکبرزاده

تاریخ شروع:۱۹/۱۲/۹۴

وضعیت پروژه: پایان یافته است

خلاصه پروژه:

به‌منظور پیاده‌سازی اسناد بالادستی همچون اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری و افزایش سهم تولید و خدمات دانش‌بنیان و در جهت پیشبرد برنامه‌های راهبردی وزارت نیرو در حوزه آب و فاضلاب در چشم‌انداز ۱۴۰۴، تدوین سند راهبردی و نقشه راه فناوری‌های نوین تصفیه فاضلاب در دستور کار قرار گرفت. بی‌شک توسعه فناوری­ مبنایی برای توسعه کاربردی و همچنین محرکی برای توسعه صنعت مربوطه نیز خواهد بود. مطابق این سند ،چشم‌انداز توسعه فناوری که در راستای برنامه‌های توسعه کشور و همسو با سند چشم‌انداز وزارت نیرو تهیه گردید ” ایران در افق ۱۴۲۰ کشوری است توانمند در مدیریت فاضلاب با فناوری­های سازگار و هم­افزا با محیط‌زیست” .در این سند با بهره گیری از نظرات   خبرگان این حوزه ، چالش‌های کشور  موردبررسی قرار گرفت و بر اساس  چشم‌انداز و چالش‌ها و نظر خبرگان، اهداف کلان در سه حوزه مدیریت، توسعه فناوری و محیط‌زیست احصاء و درنهایت اقدامات و سیاست‌های توسعه فناوری در ۵ محور توسعه دانش، کارآفرینی، شکل‌دهی بازار، تأمین منابع، مشروعیت بخشی و جهت‌دهی به سیستم استخراج و تدوین گردید.   

کارفرما: شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

درصد مشارکت پروژه:۱۰۰ درصد

گروه انجام دهنده: مرکز تحقیقات آبفا

مدیر پروژه: مهندس نازنین همنبرد

تاریخ شروع:۱/۰۴/۱۳۹۹

وضعیت پروژه: پایان یافته است

نتیجه پروژه:

یکی از فناوری‌های نوین در حوزه‌های آب و فاضلاب، بهره­مندی از نانوفناوری در صنعت تصفیه آن می­باشد که به‌عنوان روشی کارآمد برای افزایش راندمان و کاهش هزینه‌ها معرفی گردیده است. در این گزارش ضمن مطالعه روش‌های متعارف حذف نیترات و نمک‌زدایی، بهره‌گیری از نانوفیلتراسیون در نمک‌زدایی و نانوفناوری در حذف نیترات مورد ارزیابی قرار گرفت.  نتایج این گزارش نشان می‌دهد که روش‌های متعارف حذف نیترات در مقیاس بزرگ عملی هستند اما برای جوامع کوچک به علت نیاز به نیروی عملیاتی و انرژی زیاد و هزینه و همچنین پسماندهای باقی ماده از گروه نیترات دارای مشکلاتی می­باشد. ازاین‌رو توسعه فناوری‌های تصفیه نوین غیرمتمرکز و کوچک همچون نانوفناوری جهت تأمین آب آشامیدنی و عاری از نیترات  مطلوب است. در بین روش‌های نوین حذف نیترات، به‌کارگیری سامانه­های کاتالیزوری ناهمگن و فتوکاتالیستی یکی از روش­های امیدوارکننده به شمار می­رود. از طرفی با توجه به این‌که در بین روش­های مختلف تصفیه آب، فرآیندهای نانو فیلتراسیون به‌عنوان یک فناوری جدید، پتانسیل مناسبی برای حذف آلاینده­های معدنی آلی و عوامل میکروبی از آب‌دارند، کاربرد آن به‌شدت توصیه می­شود. فرآیند نمک‌زدایی چندگانه مبتنی بر نانوفیلتراسیون شامل  فرآیند نانوفیلتراسیون دومرحله‌ای فرآیند ترکیبی نانوفیلتراسیون و اسمزمعکوس فرآیند ترکیبی نانوفیلتراسیون و الکترودیالیز فرآیند ترکیبی نانوفیلتراسیون با سامانه‌های حرارتی فرآیند ترکیبی نانوفیلتراسیون و  تبادل یونی می‌باشد. در این گزارش بررسی جامعی در خصوص بکارگیری نانوفیلتراسیون در فرایند نمکزدایی انجام گرفت.

کارفرما: موسسه تحقیقات آب

درصد مشارکت پروژه:۱۰۰ درصد