نعمت اله کریمی، مدیر گروه فناوری‌های نوین ارزیابی منابع و مصارف پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب موسسه تحقیقات آب
به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات آب، در ارتباط با پدیده‌های طبیعی نظریه‌ها، ایده‌ها، بایدها و نبایدهای فراوانی از سوی مراجع علمی، دانشمندان، متخصصین و صاحب‌نظران ارائه شده است که هر یک از منظری قابل تأمل و بررسی است.
برخی از پدیده‌های طبیعی از جمله ماه‌گرفتگی، خورشیدگرفتگی، طوفان، سیل، زلزله یا قابل پیش بینی نیستند و یا اگر دانش بشری توانمندی پیش‌بینی آن‌ها را داشته باشد، مواجهه و مقابله با آن‌ها کار بسیار سختی است.
مواجهه صحیح و کنترل این پدیده‌ها نیازمند برنامه‌ریزی‌های خرد و کلان، تعامل میان دستگاهی، به‌کار بستن شیوه‌های کوتاه و بلند‌مدت، مبتنی بر نظرات دقیق کارشناسان و نتایج مطالعات محققان است.
در این میان، پدیده فرونشست زمین، به عنوان پدیده‌ای که دهه‌های اخیر نقل بسیاری از محافل علمی بین‌المللی شده است، ازجمله مخاطرات و تهدیداتی است که منابع مختلف طبیعی و انسانی را با خطرات جدی مواجه کرده است.
پدیده فرونشست که از آن به‌عنوان مرگ پنهان خاک یاد می‌شود، پدیده‌ای خزنده و کند بوده که در درازمدت منجر به از بین رفتن سکونت‌گاه‌های بشری و زیرساخت‌های آن‌ها می‌شود.
این پدیده با ایجاد تغییر در وضعیت مورفولوژیکی مناطق، می‌تواند سبب بروز تغییرات چشمگیری در خصوصیات هیدرولوژیکی آن‌ها شود.
با توجه به برداشت بیش‌ازحد از منابع آب زیرزمینی در بسیاری از دشت‌های کشور، پدیده فرونشست تبدیل به بحرانی جدی برای کشور شده است.
لذا محققان و پژوهشگران دغدغه‌مند این مرز و بوم، با اتکا به توانمندی علمی و ابزار و اطلاعات در دسترس، سامانه تحت وب پایش فرونشست ایران را به‌منظور نمایش و تحلیل اطلاعات نرخ و دامنه فرونشست و شناسایی مناطق دارای وضعیت مخاطره‌آمیز در موسسه تحقیقات آب ابداع و توسعه داده‌اند.
اطلاعات و نقشه‌های فرونشست قرار داده‌شده در این سامانه از طریق روش‌های سنجش ازدور تهیه شده‌اند.
در این سامانه وضعیت فرونشست در بازه‌های زمانی سالیانه و فصلی قابل‌مشاهده است و امکان گزارش‌گیری به‌صورت جدول یا نمودار از وضعیت فرونشست منطقه موردنظر کاربر وجود دارد.
اطلاعات به‌صورت دینامیک و پویا در گام‌های زمانی مختلف ارائه شده است. همچنین این سامانه اطلاعات گزارش‌گیری شده را به‌صورت برخط با فرمت‌های مختلف ذخیره می‌نماید.
از دیگر ویژگی‌های این سامانه نمایش اطلاعات مرتبط با بحث فرونشست همچون مسیر معابر اصلی و موقعیت چاه‌ها و اطلاعات مربوط به هر چاه ازجمله میزان برداشت، کاربری و دیگر اطلاعات چاه‌ها است.
این سامانه قابلیت مقایسه نتایج با تصاویر Google را با تغییر شفافیت اطلاعات فرونشست فراهم کرده است.
